Rechtvaardigheid staat hoog op de agenda van ontwerpend Nederland. Er is echter geen duidelijk en gemeenschappelijk idee over hoe je rechtvaardigheid precies vorm moet geven in de ontwerppraktijk. Om de juiste vorm van rechtvaardigheid te verkennen, en daarmee ook grote ruimtelijke opgaven als de energietransitie, de woonopgave, klimaatadaptatie, de stikstofproblematiek, de vergrijzing en de toenemende (sociale) tweedeling op een sociaal duurzame manier te kunnen benaderen, hebben twaalf ontwerpteams zich binnen de Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid gestort op de centrale vraag: ‘Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan een rechtvaardigere ruimtelijke inrichting van Nederland?’

In dit essay laten procesbegeleiders Max Weghorst en Marthe Singelenberg zien wat we na de eerste fase van deze open oproep kunnen leren van hun projecten. Over manieren waarop je als ontwerper inclusieve ontwerpprocessen vorm kunt geven, over belangrijke waarden voor rechtvaardig ontwerp, over welke groepen extra aandacht verdienen, over de verantwoordelijkheid van de ontwerper, over hoe je analytisch denken en intuïtie combineert, en over allerlei uitdagingen die je tegenkomt als je streeft naar meer rechtvaardigheid. Voor we daarmee beginnen nemen we je eerst mee in het basisidee waarmee wij vanuit onze rol als procesbegeleider en onderzoeker deze open oproep zijn aangevlogen: de rol van rechtvaardigheid binnen de ontwerppraktijk.