Prachtige productielandschappen
Het Nederlandse landschap wordt van oudsher op grote schaal ingezet voor de productie van voedsel en het ontginnen van grondstoffen. Dit productielandschap zal de komende jaren sterk veranderen.
De winning uit hernieuwbare energiebronnen moet flink worden opgeschaald om de Europese klimaatdoelstellingen te behalen. Verschraling van landbouwgrond en afname van biodiversiteit vragen om nieuwe vormen van voedselproductie. Tegelijkertijd neemt de behoefte aan natuurrecreatie toe. Dit alles legt een grote claim op de landschappelijke inrichting van Nederland en vraagt om meer ruimte dan er beschikbaar is in ons land. De complexiteit van de transitieopgave van het landschap is dan ook groot.
Via de Open Oproep Prachtige productielandschappen wordt in 12 projecten door interdisciplinaire coalities gewerkt aan nieuwe strategische visies en ontwerpvoorstellen. De coalities worden gevormd door overheden, gebiedsontwikkelaars, grondeigenaren, energiebedrijven, netwerkbeheerders, voedselproducenten, natuurorganisaties, erfgoedspecialisten, bewoners en ontwerpers.
Via de Open Oproep Prachtige productielandschappen wordt in 12 projecten door interdisciplinaire coalities gewerkt aan nieuwe strategische visies en ontwerpvoorstellen. De coalities worden gevormd door overheden, gebiedsontwikkelaars, grondeigenaren, energiebedrijven, netwerkbeheerders, voedselproducenten, natuurorganisaties, erfgoedspecialisten, bewoners en ontwerpers.
kennis
Video: Brabants Duingoed
Het Nederlandse landschap wordt van oudsher op grote schaal ingezet voor de productie van voedsel en het ontginnen van grondstoffen. Ontwerpbureau OD205 kijkt samen met boeren naar de toekomst van het buitengebied.
meer
Prachtige productielandschappenmeer
Video: Werkend landschap | Mei it ferline foarút
Mei it ferline foarút is Fries voor ‘met het verleden vooruit’. Ontwerpbureau Werkend Landschap onderzoekt hoe de wordingsgeschiedenis van het landschap inspiratie kan bieden voor het landschap van de toekomst. Samen met Landschapsbeheer Friesland, boeren, bewoners en andere belanghebbenden wordt er op een interactieve manier gekeken naar een lange termijn visie.
meer
Prachtige productielandschappenmeer
Video: Courtesy of Mud
Living Landscapes en Deltascapes zetten zich in voor de herwaardering van baggerslib en leggen de potentie van deze onontdekte grondstof bloot. Mirte van Laarhoven en Anne Nieuwenhuijs vertellen.
meer
Prachtige productielandschappenmeer
Podcast: Prachtige productielandschappen
De eerste aflevering van de podcast De nieuwe ruimte staat in het teken van prachtige productielandschappen. Programmaleider Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp Chris van Langen gaat in gesprek met landschapsarchitect Peter de Ruyter, melkveehouder en ontwikkelaar Grondcoöperatie Rijkdom Pieter van der Valk, architect Karlijn Besse en duurzaamheidsadviseur Xu Ben Zhang.
meer
Prachtige productielandschappenmeer
Essay: Prachtige productielandschappen in de praktijk
Met de Open Oproep Prachtige Productielandschappen riep het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie coalities van partijen op om nieuwe strategische visies of ontwerpvoorstellen voor de transitie van ons productielandschap te maken. De geselecteerde teams zijn nu een klein jaar bezig. Hoe varen zij? Zijn de gevormde coalities succesvol gebleken en welke rol past ontwerpers in zo’n samenwerkingsvorm? Welke methoden zijn gekozen en welke (tussen)resultaten heeft het opgeleverd?
meer
Prachtige productielandschappenmeer
projecten
Waardenverkaveling Binnenwaard
In het grootste weiland van Nederland, de Alblasserwaard, onderzoekt Bureau Peter de Ruyter Landschapsarchitectuur samen met de daar gevestigde boeren en het Kadaster wat er nodig is om te komen tot een bredere waardering van de boer als producent van maatschappelijke diensten in het tegengaan van klimaatverandering.
Courtesy of Mud
Living Landscapes en Deltascapes onderzoeken op welke manier het afvalproduct baggerslib als grondstof kan worden ingezet. Aan de hand van cartografisch onderzoek en veldwerk wordt bekeken wat baggerslib precies is en hoe de baggerindustrie functioneert.
Dubbele dijk
De provincie Groningen en het waterschap Noorderzijlvest hebben een nieuwe soort dijk ontwikkeld. De Dubbele dijk is onderdeel van de dijkversterking Eemshaven-Delfzijl die nodig is in verband met de verwachte stijging van de zeespiegel.
De hoofdige boer: sponsen of verdrogen
Nienhuis Landschapsarchitectuur wil met een ontwerpend onderzoek creatief teruggrijpen op waardevolle strategieën en attitudes uit het verleden ten aanzien van onze omgang met water. Hiermee wil het bureau de mogelijkheden voor een ander waterregime en, daaraan gekoppeld, duurzamere vormen van landbouw in kaart brengen.
Energieke Bollenstreek
Ontwerp- en adviesbureau Generation Energy onderzoekt de mogelijkheden van het verbinden van de energie- en landbouwtransitie in Zuid-Hollandse Bollenstreek. In de Bollenstreek spelen volgens Generation.Energy vijf opgaven: water, biodiversiteit, bollenteelt, landschapsidentiteit en toerisme, en energie.
Nieuwe kansen voor de Oude IJssel
Smartland Landschapsarchitecten stelt dat er in Nederland de laatste jaren al veel goede voorstellen voor verbeterde, duurzame en circulaire productielandschappen zijn geschreven door landschapsarchitecten. Maar deze worden om technische en financiële redenen of door maatschappelijke weerstand vaak niet geïmplementeerd.
Brabants duingoed 2050: Mozaïek 2.0
Van oudsher maakt het landschap van Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen onderdeel uit van een agrarisch productielandschap: de woeste heidegronden werden afgeplagd en zo ontstond het waardevolle stuifzandgebied waar natuur en landbouw sterk verbonden waren. Maar intensivering en schaalvergroting van landbouw in de schil om het Nationaal Park heeft, naast de grotere waardering van de ecologische en recreatieve kwaliteiten van de heide- en stuifzandgebieden, tot gevolg dat beide gebieden elkaar nu eerder tegenwerken dan versterken.
Mei it ferline foarút
‘Mei it ferline foarút’ is Fries voor ‘met het verleden vooruit’. Dat is wat Werkend Landschap met dit project doet. Het ontwerpbureau haalt inspiratie uit de wordingsgeschiedenis van het Friese landschap en onderzoekt hoe die Friese cultuurhistorie kan worden ingezet om te werken aan krachtige, duurzame en streekeigen (productie)landschappen die tegen een stootje kunnen in de nabije toekomst.
Phyto Future
Fytotechnologie is een techniek waarmee planten vervuilende stoffen uit de bodem en wateren onttrekken. Planten zoals zonnebloemen, distels en rietsoorten kunnen vervuiling door bijvoorbeeld zink, Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) of koper reinigen. Other Spheres onderzoekt de toepassingsmogelijkheden van deze technologie.
Projectplan pilot Versailles van het Noorden
West 8 werkt samen met ZLTO aan het (boom)kwekerijenlandschap van omgeving Haaren Udenhout; van oudsher een kleinschalig productielandschap, met een grote variatie aan landschapselementen. Door schaalvergroting, concurrentie en innovatie, zoals nieuwe teeltmethodes, zuinig gebruik van water en het minimaliseren van pesticiden, is de bedrijfsvoering van de kwekerijen sterk veranderd met een versteend en geplastificeerd landschap en alle bijbehorende problematieken tot gevolg.
Polderlab Vrouwe Venne
Circular Landscapes onderzoekt in de Vrouwe Vennepolder bij Leiden, met burgercoöperatie Land van Ons, de Universiteit van Leiden en zeven telers, een fundamenteel ander model van voedselproductie in natte veengebieden, zowel wat betreft gewassen en teelten, als wat betreft organisatie en exploitatie.
Noordoostpolder + productielandschap
Studio Makkink & Bey opereert behalve vanuit Rotterdam ook al meer dan tien jaar vanuit een boerderij in Kraggenburg in de Noordoostpolder waar zij een studio en ontwerplaboratorium zijn gestart. Daar zien zij hoe de schaalvergroting van agrarische bedrijven in de omgeving steeds meer kleinere boeren (minder dan 36 ha grond) de das omdoet.