In plak ûnder de sinne
Ambitieuze dorpsbewoners gereedschap geven om aan hun lokale woonopgave te werken
Vaak worden er voor kleine dorpen, in Friesland en elders in het land, uitbreidingsplannen gemaakt die niet optimaal voortborduren op het bestaande dorpsleven. Polyfern hoopt met een nieuwe handleiding en zogenaamde ‘dorpsdokters’ de zeggenschap bij de dorpsbewoners te leggen, en gebruik te maken van hun ideeën, inzichten én grondposities voor een geleidelijke en evenwichtige dorpsontwikkeling.
De sleutel om de wooncrisis los te trekken ligt voor een groot deel bij de lokale gemeenschappen. Zij hebben het netwerk, de initiatieven én grondposities. In In plak ûnder de sinne is voor drie Friese dorpen samen met de dorpsgemeenschappen en gemeenten onderzocht hoe de woningbouwopgave in de dorpen een plek kan krijgen. Voortbouwen op bestaande ruimtelijke kenmerken en kwaliteiten en samenhang brengen in wooninitiatieven en ontwikkeling van losse kavels vormen de kern van dit project.
Wat moet er naar aanleiding van jullie onderzoek anders rondom wonen?
Een belangrijk deel van de oplossing voor de woonopgave ligt bij het bouwen in dorpen. Echter vraagt bouwen voor bestaande dorpsgemeenschappen een andere aanpak dan uitbreiding van steden en werken vanuit de groeikernen. In In plak ûnder de sinne werken we aan handvatten voor dorpsgemeenschappen om hen de mogelijkheid te geven om zelf juiste uitbreidingsmodellen te vinden.
De woningbehoeftes van dorpsgemeenschappen in kaart te brengen is essentieel voor dit proces. Veel dorpen hebben alleen grote vrijstaande woningen, die op dit moment niet meer passen bij de behoeften van de vergrijzende bevolking. Twee problemen spelen hierbij een rol: een tekort aan kleinere starterswoningen en het voornaamste probleem, het gebrek aan aanbod voor ouderen. Om een gezonde en levendige woonomgeving te creëren is er een natuurlijke doorstroom nodig. Dat kan door het aanbieden van de juiste woonvormen, die goed samengaan met het dorps-DNA en bijdragen aan de lokale cultuur-historische waarde en de ruimtelijke kwaliteit.
Wat stellen jullie voor in het project om dat aan te pakken?
In dit project werken we samen met de provincie Fryslân en drie dorpsgemeenschappen aan het ontwikkelen van vormen waardoor de woonopgave een plek kan krijgen in Friesland. De samenstelling van de diverse resultaten uit ons onderzoek biedt een start voor gezamenlijke aanpak op de regionale schaal. Vervolgens werken we aan een stappenplan en testen hoe zo’n stappenplan dorpen en overheidsinstanties kan helpen in het ontwikkelingsproces en de complexiteit daarvan te verlichten. Het stappenplan maakt het proces helder voor zowel dorpen als overheidsinstanties en voorkomt miscommunicatie. Wat er nodig is, in welke volgorde en met welke expertise, wordt voor alle stakeholders duidelijk en verhelpt soepele communicatie tussen dorpen en overheden.
Wat voor impact zou dat hebben?
Het project biedt een vorm van ondersteuning en educatie voor dorpen en ambtenaren die wordt ingevuld door lokale gemeenschappen zelf. Wij zijn begonnen met drie dorpen en willen dat het project uiteindelijk regionaal en later nationaal toepasbaar zou zijn. Goede aanpak van dorpsontwikkeling, gebaseerd op woonbehoeften, biedt een meer leefbare omgeving in de dorpen en minder massale ontwikkelingen binnen de woonopgave.
Wat moet er naar aanleiding van jullie onderzoek anders rondom wonen?
Een belangrijk deel van de oplossing voor de woonopgave ligt bij het bouwen in dorpen. Echter vraagt bouwen voor bestaande dorpsgemeenschappen een andere aanpak dan uitbreiding van steden en werken vanuit de groeikernen. In In plak ûnder de sinne werken we aan handvatten voor dorpsgemeenschappen om hen de mogelijkheid te geven om zelf juiste uitbreidingsmodellen te vinden.
De woningbehoeftes van dorpsgemeenschappen in kaart te brengen is essentieel voor dit proces. Veel dorpen hebben alleen grote vrijstaande woningen, die op dit moment niet meer passen bij de behoeften van de vergrijzende bevolking. Twee problemen spelen hierbij een rol: een tekort aan kleinere starterswoningen en het voornaamste probleem, het gebrek aan aanbod voor ouderen. Om een gezonde en levendige woonomgeving te creëren is er een natuurlijke doorstroom nodig. Dat kan door het aanbieden van de juiste woonvormen, die goed samengaan met het dorps-DNA en bijdragen aan de lokale cultuur-historische waarde en de ruimtelijke kwaliteit.
Wat stellen jullie voor in het project om dat aan te pakken?
In dit project werken we samen met de provincie Fryslân en drie dorpsgemeenschappen aan het ontwikkelen van vormen waardoor de woonopgave een plek kan krijgen in Friesland. De samenstelling van de diverse resultaten uit ons onderzoek biedt een start voor gezamenlijke aanpak op de regionale schaal. Vervolgens werken we aan een stappenplan en testen hoe zo’n stappenplan dorpen en overheidsinstanties kan helpen in het ontwikkelingsproces en de complexiteit daarvan te verlichten. Het stappenplan maakt het proces helder voor zowel dorpen als overheidsinstanties en voorkomt miscommunicatie. Wat er nodig is, in welke volgorde en met welke expertise, wordt voor alle stakeholders duidelijk en verhelpt soepele communicatie tussen dorpen en overheden.
Wat voor impact zou dat hebben?
Het project biedt een vorm van ondersteuning en educatie voor dorpen en ambtenaren die wordt ingevuld door lokale gemeenschappen zelf. Wij zijn begonnen met drie dorpen en willen dat het project uiteindelijk regionaal en later nationaal toepasbaar zou zijn. Goede aanpak van dorpsontwikkeling, gebaseerd op woonbehoeften, biedt een meer leefbare omgeving in de dorpen en minder massale ontwikkelingen binnen de woonopgave.
Meer informatie en kom in contact met Polyfern
Locatie: Friesland
Ontwerpers: Polyfern landscape architects
Stakeholders: Provincie Fryslân, het netwerk Dorps Ontwikkelingsmaatschappijen Friesland, Gemeente Ameland, Leeuwarden en Sud West Fryslân en de dorpsgemeenschappen Buren, Reduzum en Koudum.
Locatie: Friesland
Ontwerpers: Polyfern landscape architects
Stakeholders: Provincie Fryslân, het netwerk Dorps Ontwikkelingsmaatschappijen Friesland, Gemeente Ameland, Leeuwarden en Sud West Fryslân en de dorpsgemeenschappen Buren, Reduzum en Koudum.